سرطان سینه یا سرطان پستان؛ پیشگیری، تشخیص و درمان
سرطان سینه یا سرطان پستان، یکی از متداول‌ترین سرطان‌ها در میان بانوان است که طبق آمار‌های بین‌المللی در سال ۲۰۲۲ در ۱۵۷ کشور از ۱۸۵ کشور، شایع‌ترین سرطان در زنان بوده است. تقریبا نیمی از موارد تشخیص سرطان سینه در زنانی رخ می‌دهد که هیچ یک از فاکتورهای ریسک سرطان پستان بجز سن و جنسیت را ندارند. به همین دلیل در این مطلب از مجله بادی‌بان به تعریف، روش‌های تشخیص و درمان آن به شکل خلاصه پرداختیم.
فهرست محتوا
سرطان پستان یا سرطان سینه چیست؟
سرطان پستان یا سرطان سینه (Breast Cancer) یکی از انواع سرطان و متداول‌ترین سرطان‌های زنان است که در آن سلول‌های غیرطبیعی یک یا هر دو پستان بطور کنترل‌نشده‌ای رشد می‌کنند و تومور تشکیل می‌دهند. برخی از این تومور‌ها در صورت کنترل‌نشدن، می‌توانند در سراسر بدن گسترش یابند.
به گزارش سازمان جهانی بهداشت (Who)، در سال ۲۰۲۲، برای ۲.۳ میلیون زن در سراسر جهان تشخیص سرطان سینه داده شده و۶۷۰,۰۰۰ نفر بر اثر این بیماری جان خود را از دست دادند. سرطان پستان در تمام کشورهای جهان و در زنان در هر سنی پس از بلوغ رخ می‌دهد؛ اما با افزایش سن، نرخ ابتلا بیشتر می‌شود.
آیا تمام تومور‌های پستان بدخیم هستند؟
اکثر تومور‌های پستان خوش‌خیم هستند. تومور‌های غیرسرطانی پستان نیز بدلیل رشد غیرطبیعی سلول‌های سینه ایجاد می‌شوند؛ اما به خارج از پستان گسترش نمی‌یابند و تهدیدکننده حیات نیستند؛ با این حال، برخی از تومور‌های خوش‌خیم پستان نیز، ریسک ابتلا به سرطان پستان در زنان را افزایش می‌دهند و هر توده یا تغییر در بافت پستان باید با غربالگری سرطان پستان توسط پزشکان متخصص بررسی شوند.
چه کسانی در معرض سرطان پستان هستند؟
جنسیت مؤنث قوی‌ترین عامل ریسک سرطان پستان است. حدود ۹۹ درصد از موارد سرطان پستان در زنان و ۰.۵ تا ۱ درصد از موارد در مردان رخ می‌دهد. درمان سرطان پستان در مردان از همان اصول مدیریتی پیروی می‌کند که برای زنان استفاده می‌شود.
سرطان پستان از کدام قسمت بدن شروع می‌شود؟
سرطان پستان ممکن است از بخش‌های مختلف سینه مانند لوبول‌ها (غدد شیری)، مجاری (کانال‌های انتقال شیر به نوک پستان)، نوک سینه (نقطه اتصال مجاری به هم و تبدیل مجاری بزرگ‌تر)، چربی و بافت همبند، رگ‌های عفونی و رگ‌های لنفاوی سینه آغاز شود. شایع‌ترین نقطه ایجاد سرطان پستان در سینه، مجاری انتقال شیر به نوک پستان هستند.
انواع سرطان پستان چیست؟
اصلی‌ترین انواع سرطان پستان، سرطان مجاری پستان و سرطان لوبولار پستان هستند.
سرطان مجاری پستان، در کانال‌هایی آغاز می‌شود که شیر را به نوک پستان منتقل می‌کنند و اکثر سرطان‌های سینه از این نوع هستند.
سرطان لوبولار پستان، در بخش‌هایی از پستان که شیر را تولید می‌کنند به نام لوبول ایجاد می‌شوند.
دیگر انواع سرطان سینه که در سایر نواحی پستان آغاز می‌شوند و نسبت به این دو کمتر شایع هستند، به شرح زیر اند:
- کارسینوم مجرای مهاجم (IDC): شایع‌ترین نوع سرطان پستان که از مجاری شیری شروع می‌شود و به بافت‌های اطراف حمله می‌کند.
- کارسینوم مجرای درجا (DCIS): نوعی غیرمهاجم از سرطان پستان که در آن سلول‌های غیرطبیعی درون مجاری شیری محدود می‌مانند.
- کارسینوم لوبولار مهاجم (ILC): این نوع سرطان از لوبول‌ها (غدد تولیدکننده شیر) شروع می‌شود و می‌تواند به بافت‌های مجاور گسترش یابد.
- کارسینوم لوبولار درجا (LCIS): اگرچه به‌عنوان یک سرطان واقعی پستان در نظر گرفته نمی‌شود، اما LCIS نشان‌دهنده افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان در آینده است.
- سرطان پستان سه‌گانه منفی: زیرگروهی که فاقد گیرنده‌های استروژن، پروژسترون و HER2 است و درمان آن چالش‌برانگیزتر است.
- سرطان پستان HER2 مثبت: این نوع سرطان دارای بیش‌فعالی پروتئین HER2 است که رشد سلول‌های سرطانی را تقویت می‌کند.
- سرطان پستان با گیرنده هورمونی مثبت: این سرطان‌ها دارای گیرنده‌هایی برای استروژن و یا پروژسترون هستند که می‌توان با هورمون‌درمانی هدف قرار داد.
- سرطان التهابی پستان (IBC): نوعی نادر و تهاجمی از سرطان پستان که با تورم و قرمزی پستان مشخص می‌شود.
- بیماری پاژه نوک پستان: نوعی نادر که از مجاری نوک پستان شروع می‌شود و به پوست و اطراف نوک پستان گسترش می‌یابد.
- تومور فیلودس: توموری نادر که می‌تواند خوش‌خیم یا بدخیم باشد و از استروم (بافت همبند) پستان منشأ می‌گیرد.
علائم سرطان سینه چیست؟
بسیاری از افراد در مراحل اولیه سرطان سینه هیچ علائمی را تجربه نمی‌کنند، به همین دلیل تشخیص زودهنگام اهمیت زیادی دارد. با اینکه انجام منظم غربالگری سرطان سینه در زنان ضروری است؛ اما آشنایی با برخی علائم سرطان سینه نیز می‌تواند سیگنال‌هایی برای مراجعه سریع به پزشک باشد.
سرطان پستان می‌تواند ترکیبی از علائم را داشته باشد، بویژه زمانی که پیشرفته‌تر است. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، توصیه می‌کنیم برای اطمینان خاطر از سلامت بدنتان، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
- وجود توده غیرطبیعی یا ضخیم‌شدگی در پستان (که اغلب بدون درد است)
- تغییر در اندازه، شکل یا ظاهر پستان
- تفاوت سایز بین دو پستان
- تورم تمام یا بخشی از پستان
- فرورفتگی، قرمزی، خشکی، پوسته‌پوسته‌شدن، پوست‌پرتغالی‌شدن یا هر تغییری در پوست پستان یا نوک سینه
- تغییر در ظاهر نوک سینه یا پوست اطراف آن (هاله پستان)
- احساس درد غیرطبیعی و غیرمرتبط با سیکل پریود در پستان یا نوک آن
- چرخش نوک پستان به داخل
- ترشح غیرطبیعی یا خونی از نوک پستان
- وجود توده یا گره‌های لنفاوری متورم در زیر بازو یا نزدیک استخوان ترقوه
نکته: خیلی از علائم فوق می‌توانند مربوط به علائم خوش‌خیم و غیرسرطانی سینه باشند؛ با این حال مراجعه به پزشک در صورت مشاهده هر تغییر جدید یا توده در پستان (حتی بدون درد) ضروری است.
تشخیص سرطان سینه چگونه است؟
مراحل اصلی تشخیص سرطان سینه توسط پزشک به شرح زیر است:
- پرسیدن سوالات متداول غربالگری سرطان پستان
- معاینه فیزیکی پستان و نواحی اطراف
- تجویز آزمایشات تشخیصی سرطان سینه
در صورتی که هر یک از علائم و عوامل ریسک سرطان سینه در شما وجود داشت و به پزشک مراجعه کردید، او از شما در مورد هر یک از این علائم و عوامل سوالاتی می‌پرسد. فهرستی از این سوالات در چک‌لیست سوالات غربالگری سرطان سینه بادی‌بان برای شما گردآوری شده است. سپس شروع به معاینه فیزیکی می‌کند که شامل بررسی پستان‌ها، زیربغل، گردن و قفسه سینه شماست.
پس از معاینه و در صورت مشاهده موارد مشکوک، پزشک برای تشخیص دقیق‌تر و پیگیری وضعیت، ممکن است درخواست ماموگرافی، سونوگرافی، ام‌آر‌آی پستان، بیوپسی پستان و سی‌تی‌اسکن دهد.
بیوپسی یا نمونه‌برداری زمانی انجام می‌شود که معاینه فیزیکی، ماموگرافی و سایر آزمایش‌های تصویربرداری تغییراتی در پستان را نشان دهند.
در صورت تشخیص سرطان پستان بعد از تفسیر نتایج آزمایشات اولیه، پزشک برای انتخاب درمان مناسب و بررسی وضعیت گسترش سرطان ممکن است آزمایشات بیشتری تجویز کند.
سرطان پستان چگونه درمان می‌شود؟
درمان سرطان پستان براساس فرد مبتلا، نوع سرطان، مرحله سرطان و میزان گسترش آن متفاوت است و می‌تواند ترکیبی از جراحی، پرتودرمانی و استفاده از داروهای سرطان باشد.
درمان سرطان سینه با دارو
درمان دارویی سرطان سینه شامل شیمی‌درمانی و تارگت‌تراپی است.
شیمی‌درمانی: استفاده از دارو‌هایی است که سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد یا رشد آنها را متوقف می‌کند.
تارگت‌تراپی: این درمان که درمان هدفمند نیز نامیده می‌شود، استفاده از برخی دارو‌هاست که فقط بر روی سرطان‌هایی با ویژگی‌‌های مشخص تاثیر می‌گذارد و پروتئین‌هایی که وظیفه رشد، تقسیم و گسترش سلول‌های سرطانی را دارند، هدف قرار می‌دهد.
درمان سرطان سینه با پرتودرمانی
پرتودرمانی (Radiation Therapy) یکی از روش‌های اصلی درمان سرطان پستان است که از پرتوهای پرانرژی (مانند اشعه ایکس یا پروتون) برای از بین بردن سلول‌های سرطانی یا جلوگیری از رشد آنها استفاده می‌کند.
درمان سرطان سینه با جراحی
در این روش، بخش سرطانی پستان با جراحی برداشته می‌شود که انواع آن ماستکتومی (برداشتن کل پستان) و لامپکتومی (جراحی حفظ پستان و برداشتن صرفا بخش سرطانی پستان و بافت سالم اطراف) هستند.
پیشگیری از سرطان سینه
برای پیشگیری از سرطان پستان، معاینه دوره‌ای توسط پزشک و انجام آزمایش‌های غربالگری منظم مانند ماموگرافی و سونوگرافی به تشخیص پزشک، لازم است. معمولا مواردی که در مراحل اولیه توسط ماموگرافی تشخیص داده می‌شود شانس بالایی برای درمان دارند.
علاوه‌بر آزمایش‌های غربالگری سرطان سینه، داشتن رژیم غذایی مناسب، پرهیز از مصرف الکل و دخانیات و حفظ وزن مناسب با فعالیت‌های بدنی منظم منجر به پیشگیری از بروز سرطان پستان می‌شود.
کلام آخر بادی‌بان
تشخیص بموقع سرطان پستان، مهم‌ترین بخش از درمان آن است؛ به همین دلیل شناخت بافت و ظاهر طبیعی پستان و جدی‌گرفتن هر نوع تغییر غیرعادی در آن مهم‌ترین وظیفه شما در قبال سلامتی جسم‌تان است.
بنابر گزارش کلینیک مایو، خوشبختانه نرخ بقای بیماران مبتلا به سرطان پستان در حال افزایش است و تعداد افرادی که بر اثر این بیماری جان خود را از دست می‌دهند، بطور پیوسته در حال کاهش است. بخش عمده‌ای از این پیشرفت به دلیل حمایت گسترده از افزایش آگاهی درباره سرطان پستان و تأمین بودجه برای تحقیقات در این زمینه است.
من سروناز، متخصص دیجیتال‌مارکتینگ هستم و در مجله بادی‌بان، طبق منابع تاییدشده پزشکی، از موضوعات متنوعی می‌نویسم تا در زمینه پزشکی بروز باشید.
